Ślub jednostronny – co to oznacza w praktyce?

By Mayko25 sierpnia 2025 0 Przeczytasz w 4 min.

Ślub to jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu człowieka. Dla wielu osób jest nie tylko formalnością prawną, ale również głębokim przeżyciem duchowym i symbolicznym. W Polsce, gdzie duża część społeczeństwa identyfikuje się z Kościołem katolickim, najczęściej myślimy o klasycznym ślubie kościelnym albo o ślubie cywilnym. Istnieje jednak mniej znana forma – ślub jednostronny.

To rozwiązanie budzi ciekawość, a czasem i wątpliwości. W niniejszym artykule wyjaśnimy, czym jest ślub jednostronny, jak wygląda procedura, jakie niesie skutki prawne i duchowe oraz jakie są jego plusy i minusy.

Czym jest ślub jednostronny?

Ślub jednostronny to forma małżeństwa sakramentalnego, w której przysięgę przed Bogiem składa tylko jedna ze stron – ta, która jest wierząca i praktykująca w Kościele katolickim. Druga osoba, będąca osobą niewierzącą lub należącą do innego wyznania, nie uczestniczy w sakramentalnej przysiędze.

Inaczej mówiąc: tylko jedna osoba składa ślubowanie religijne, podczas gdy druga potwierdza swoją wolę zawarcia związku małżeńskiego.

Podstawy prawne i kanoniczne

W prawie kanonicznym ślub jednostronny jest możliwy w sytuacji tzw. małżeństwa mieszanego (między katolikiem a osobą ochrzczoną w innym wyznaniu chrześcijańskim) lub w przypadku różnicy religii (między katolikiem a osobą niewierzącą czy wyznawcą innej religii).

Aby do niego doszło, niezbędna jest:

dyspensa od biskupa diecezjalnego,
pisemne zobowiązanie strony katolickiej, że zachowa swoją wiarę i dołoży starań, by dzieci zostały wychowane w duchu katolickim,
zgoda strony niewierzącej/niekatolickiej na formę uroczystości.

Uszyjemy Twoją suknię ślubną
w 1 dzień!

Uszyjemy
Twoją suknię ślubną
w 1 dzień!

Na miarę według indywidualnego projektu.

Na miarę,
według indywidualnego projektu.

Jak wygląda ceremonia ślubu jednostronnego?

Przebieg takiego ślubu różni się od klasycznej ceremonii. Najważniejsze różnice to:

Przysięgę sakramentalną składa tylko jedna osoba – ta, która pozostaje w Kościele katolickim.
Druga strona odpowiada jedynie na pytania kapłana dotyczące wolnej woli i chęci zawarcia związku małżeńskiego.
Liturgia jest uproszczona – brak jest pełnych elementów mszy świętej, np. komunii dla obu stron.
Związek małżeński pozostaje sakramentem dla strony wierzącej.

Ślub jednostronny a prawo cywilne

W Polsce funkcjonuje małżeństwo konkordatowe, czyli takie, które jednocześnie ma skutki w prawie państwowym i w prawie kanonicznym.

Dlatego ślub jednostronny, jeśli spełnia wszystkie wymogi formalne, jest w pełni ważnym małżeństwem także w świetle prawa cywilnego. Oznacza to, że:

małżonkowie uzyskują wspólnotę majątkową (o ile nie podpiszą intercyzy),
zyskują prawa do dziedziczenia,
podlegają wszystkim obowiązkom wynikającym z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Procedura zawarcia ślubu jednostronnego wymaga skompletowania dodatkowych dokumentów:

Suknia ślubna na miarę

Wzory do mierzenia XS-5XL

Metryka chrztu strony katolickiej (wydana nie wcześniej niż 6 miesięcy przed datą ślubu).
Dowody osobiste obu stron.
Zaświadczenie z USC uprawniające do zawarcia małżeństwa konkordatowego.
Pisemne zobowiązanie strony katolickiej dotyczące wychowania dzieci w wierze.
Prośba o dyspensę skierowana do biskupa diecezjalnego.

Plusy ślubu jednostronnego

Pozwala osobie wierzącej zachować wierność swojej religii.
Umożliwia zawarcie ślubu z partnerem, który nie identyfikuje się z Kościołem.
Jest uznawany przez państwo – nie trzeba brać dodatkowego ślubu cywilnego.
Daje możliwość znalezienia kompromisu w związku, w którym różnią się przekonania religijne.

Trudności i wyzwania

Formalności są bardziej skomplikowane niż przy zwykłym ślubie kościelnym.
Niezbędna jest zgoda biskupa, co wydłuża proces przygotowań.
Ceremonia może wydawać się „niepełna” dla osób wierzących i tradycyjnie przywiązanych do formy mszy ślubnej.
Różnice światopoglądowe mogą w przyszłości generować napięcia, np. w kwestii wychowania dzieci.

Porównanie: ślub jednostronny vs. ślub mieszany vs. ślub cywilny

Rodzaj ślubu	Kto może zawrzeć	Wymogi formalne	Skutki religijne	Skutki cywilne
Jednostronny	Katolik + niewierzący/innego wyznania	Dyspensa biskupa, zobowiązanie katolika	Sakrament tylko dla jednej osoby	Pełne
Mieszany	Katolik + inny chrześcijanin ochrzczony	Zgoda biskupa	Sakrament dla obu stron	Pełne
Cywilny	Dowolne osoby pełnoletnie (lub z zgodą sądu od 16 r.ż.)	Dokumenty USC	Brak	Pełne

Aspekty psychologiczne i rodzinne

Warto pamiętać, że ślub jednostronny to nie tylko kwestia formalności, ale również emocji, relacji i oczekiwań rodzinnych.

Dla rodziny strony wierzącej ceremonia może być satysfakcjonująca, bo zawiera elementy sakralne.
Dla rodziny osoby niewierzącej może być neutralna lub nieco niezrozumiała.
Ważne, aby otwarcie rozmawiać o swoich przekonaniach i uzgodnić wspólne podejście do wychowania dzieci, obchodzenia świąt czy uczestniczenia w praktykach religijnych.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy ślub jednostronny jest ważny w Kościele?
Tak, dla strony wierzącej ma pełną moc sakramentu.

Czy druga osoba musi coś podpisywać?
Tak – wyraża zgodę na zawarcie małżeństwa w tej formie, ale nie składa przysięgi sakramentalnej.

Czy dzieci muszą być wychowane po katolicku?
Strona wierząca zobowiązuje się do dołożenia starań, aby dzieci były wychowane w wierze katolickiej.

Czy można wziąć ślub jednostronny w dowolnej parafii?
Tak, ale konieczne są dodatkowe formalności i zgoda biskupa.

Czy ceremonia wygląda dziwnie dla gości?
Jest prostsza niż klasyczny ślub, ale nadal ma charakter uroczysty.

Podsumowanie

Ślub jednostronny to wyjątkowa forma zawarcia małżeństwa, która pozwala połączyć życie osób o różnych przekonaniach religijnych. Dla strony wierzącej jest sakramentem, a dla drugiej osoby – formalnym aktem prawnym i symbolicznym potwierdzeniem wspólnego życia.

Choć wymaga dodatkowych formalności i może budzić pewne wątpliwości, dla wielu par stanowi realny kompromis między miłością a wiernością swoim wartościom.

Zobacz podobne wpisy