Po 30 latach istnienia obowiązujących zasad zawarcia związku małżeńskiego w kościele zostały wprowadzone zmiany i istotne modyfikacje. Nowe przepisy dotyczą małżeństw zawieranych na terenie Polski i zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2020 roku. Co trzeba o nich wiedzieć? Oto najważniejsze informacje, które zawiera „Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem związku małżeńskiego”.
Zmiana przepisów - skąd taki pomysł?
Jak podaje Konferencja Episkopatu Polski, przyczyną wprowadzenia nowych regulacji jest potrzeba aktualizacji i dostosowania przepisów obowiązującego prawa do zmieniających się realiów i wyzwań, z którymi muszą się obecnie mierzyć zarówno kościół, jak i przyszli małżonkowie. Coraz więcej związków kończy się rozwodami, a młodzi ludzie rzadziej niż kiedyś decydują się na ślub kościelny. Do tego dochodzą też kwestie znacznie częstszej zmiany adresu, także na zagraniczny i chęć organizacji ślubu poza granicami Polski.Dokument liczący ponad 70 stron jest próbą kompleksowego ujęcia wielu różnych kwestii, jednak co ta zmiana w praktyce oznacza dla Was? Jakie są najważniejsze informacje i na co musicie się przygotować?
Uszyjemy Twoją suknię ślubną
w 1 dzień!
Uszyjemy
Twoją suknię ślubną
w 1 dzień!
Na miarę według indywidualnego projektu.
Na miarę,
według indywidualnego projektu.
Ślub kościelny 2020 – przed zawarciem małżeństwa egzamin narzeczonych
Kluczowym aspektem przygotowań i rozmowy z duszpasterzem jest nie tylko zweryfikowanie prawnej możliwości zawarcia małżeństwa. Chodzi też o ustalenie, czy narzeczeni są odpowiednio przygotowani do wstąpienia w związek - czy zostanie on zawarty z odpowiednią intencją, zgodnie z naukami kościoła i prawem kanonicznym oraz czy nie zachodzą ku temu żadne przeszkody, a „konsens małżeński będzie wolny od wad”.Rozmowa z duszpasterzem musi się odbyć nie później niż trzy miesiące przed ślubem. Podczas pierwszego spotkania powinien on poinformować o wymogach oraz wymaganych do dostarczenia dokumentach, a następnie ustalić termin ponownego spotkania w celu sporządzenia protokołu przedślubnego. Pamiętajcie, że musicie zabrać ze sobą zaświadczenie o możliwości wstąpienia w związek małżeński z Urzędu Stanu Cywilnego, które jest ważne przez 6 miesięcy od daty wydania. Bez tego cała procedura wypełniania protokołu nie powinna się rozpocząć.Rozmowa odbędzie się w parafii, gdzie ma odbyć się ślub. Domyślnie, za miejsce zawarcia związku małżeńskiego uznawana jest parafia, w której jeden z nupturientów posiada stałe lub tymczasowe zamieszkanie albo pobyt. Zmiana przepisów oznacza tu, że naszą domyślną parafią nie będzie już ta z rodzinnych stron. Jeśli chcemy wziąć ślub w miejscu, z którego pochodzimy, tak jak w przypadku ślubu w każdym innym miejscu, będziemy potrzebowali zezwolenia ordynariusza miejsca albo proboszcza (licencji) na ślub poza parafią. Kwestia dotyczy także osób, które na co dzień mieszkają za granicą, a chcą wziąć ślub w Polsce.Po udzieleniu takiego zezwolenia obowiązek sporządzenia protokołu przechodzi na proboszcza parafii, w której faktycznie ma odbyć ślub.Nacisk celowo kładziony jest na zamieszkanie, nie zameldowanie, ponieważ często to drugi nie ma wiele wspólnego z rzeczywistym miejscem zamieszkania pary i środowiskiem, w którym dana osoba kultywuje swoją wiarę.Co ciekawe – do parafii przynależymy już po jednym miesiącu zamieszkania w danym miejscu.
Zmiana przepisów a przeszkody w zawarciu małżeństwa
Jak wspomniałam już wcześniej, podczas spotkania duszpasterz ma za zadanie zweryfikować także autentyczność konsensu. Na jakie kwestie kładziony jest teraz szczególny nacisk?Przede wszystkim, zanim duchowny rozpocznie zadawanie pytań, powinien najpierw odebrać przysięgę mówienia prawdy, zgodnie z rotą zamieszczoną w protokole. Ma to na celu podkreślenie doniosłości całego procesu oraz wzmocnienie wiarygodności odpowiedzi. Rozmowę odbędziecie zarówno w parze, jak i osobno. Dzięki temu duszpasterzowi powinien móc łatwiej zidentyfikować potencjalne przeszkody zawarcia małżeństwa. Bez obecności narzeczonego i obawy o ocenę szczerze i bezpośredniego odpowiedzi mogą być łatwiejsze.W czasie „egzaminu narzeczonych” pojawią się pytania o to, czy na pewno chcecie zawrzeć małżeństwo na całe życie, czy nie dopuszczacie już teraz możliwości rozwodu, wejścia w nowe związki lub separacji oraz czy chcecie mieć dzieci i wychować je w wierze. Co ciekawe w celu ustalenia możliwych przeszkód w zawarciu małżeństwa, duchowny dopyta również o nałogi, wszelkie niezdolności psychiczne, sprawdzi waszą dojrzałość oraz to, czy małżeństwo nie jest planowane pod przymusem lub uzależnione od jakiegoś warunku.Należy spodziewać się również pytania o impotencję, ponieważ w dekrecie znajdziemy informację, że osoby, które nie mogą dokonać stosunku, są niezdolne do wstąpienia w związek. Tu warto dodać, że jeśli chodzi o niepłodność, nie stanowi ona przeszkody w zawarciu małżeństwa, ale nie może zostać zatajona.Zmiana przepisów sprawiła, że w dekrecie została ujęta również kwestia zmiany płci. W tym przypadku decyzja o wydaniu pozwolenia na ślub nie leży jednak po stronie duszpasterza przeprowadzającego rozmowę, lecz Kongregacji Nauki Wiary, która podejmie ją po dokładnym zbadaniu dokumentacji medycznej. Ponieważ jak wiadomo, kościół stoi na stanowisku, że niemożliwe jest zawarcie związku małżeńskiego pomiędzy osobami tej samej płci.
Zawarcie związku małżeńskiego – zmiana przepisów w kwestii małżeństw mieszanych
Małżeństwa mieszane zawierane przez katolików z ochrzczonymi niekatolikami lub z osobami, które wystąpiły z Kościoła katolickiego, notorycznie porzuciły wiarę, uważają się za niewierzących lub uporczywie nie praktykujące, są obecnie zabronione bez uzyskania zezwolenia ordynariusza miejsca.Zmiana przepisów i zaistnienie tego zakazu argumentowane jest tym, że przyszli małżonkowie podczas wspólnego pożycia mogliby napotkać znaczące różnice i potencjalne trudności jak: „rozbieżności w pojmowaniu małżeństwa, zagrożenie wierności względem własnego Kościoła i niebezpieczeństwo indyferentyzmu religijnego, utrudnienie praktyki wiary, trudność w religijnym wychowaniu potomstwa”.Jeśli jednak zachodzi ku temu słuszna przyczyna, a przy tym utrata wiary przez stronę katolicką zostanie wykluczona, a jego prawa w odniesieniu do praktykowania wiary i wychowania potomstwa zostaną zagwarantowane, może zostać udzielone zezwolenie na ślub kościelny.Dekret podkreśla też stanowisko Episkopatu w sprawie miejsce zawarcia małżeństwa. Chociaż obecnie coraz chętniej pary młody zawierają małżeństwa w plenerze i wiele z nich podejmuje dążenia na rzecz tego, aby swobodnie mogli wziąć ten sposób także ślub kościelny, to jednak zmiana przepisów nie objęła tego aspektu. Konferencja Episkopatu Polski podkreśla jednak, że: „Małżeństwo sakramentalne winno być zawierane w miejscu świętym, a więc w kościele lub kaplicy (kan. 1118 § 1). [… ]Nie powinno się zezwalać na zawieranie małżeństwa poza miejscem świętym bez poważnej przyczyny, której nie mogą stanowić racje natury komercyjnej czy wynikające z ekstrawagancji, próżności lub naśladowania zwyczajów obcych tradycji katolickiej”. Istotny jest również fakt, że odpowiedzi na pytania nie powinny być zapisywane w formie lakonicznego „tak” lub „nie”, ale być szerzej opisane, tak aby można było łatwo przeanalizować i lepiej zrozumieć przesłanki kierujące narzeczonymi. Jeśli po przeprowadzeniu rozmowy z narzeczonymi duszpasterz nie wyrazi zgody na ślub kościelny, również ten fakt zostanie odnotowany w protokole, co w przypadku odmowy utrudni również spróbowanie uzyskania zgody w innej parafii, ponieważ w dokumentach pozostanie już po tym ślad. Treść całego dokumentu, gdzie zostały szczegółowo opisane również wszelkie inne kwestie związane ze zmianą przepisów w tym inne przeszkody do zawarcia małżeństwa, znajdziecie tutaj: https://episkopat.pl/aktakep312019/ Warto się z nim zapoznać, zwłaszcza gdy wiecie, że Wasza sytuacja może być nieco bardziej skomplikowana, aby jak najwcześniej dowiedzieć się, jak dokładnie będą wyglądały procedury w Waszym przypadku, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Całe przygotowania, wybór sali, dekoracji oraz wszelkich usługodawców, a przede wszystkim poszukiwania idealnej sukni ślubnej, jej szycie i przymiarki są zdecydowanie najprzyjemniejszą częścią przygotowań i potrafią pochłonąć mnóstwo czasu, jednak dopełnienie wszelkich kwestii formalnych w terminie jest kluczową kwestią, bez której ślub nie będzie mógł się odbyć.
